ΜΗΤΕΡΑ, ΠΑΤΡΙΔΑ / MATRIA

2023

Σκηνοθέσία

Άλβαρο Γκάγκο

υπόθεση

Ο Άλβαρο Γκάγκο αναπτύσσει την ιστορία της βραβευμένης στο Φεστιβάλ Sundance μικρού μήκους του με τον ίδιο τίτλο και με πρωταγωνίστρια την γυναίκα που φρόντιζε για χρόνια τον πατέρα του, πρόσωπο στο οποίο βάσισε το ρόλο της Ραμόνα στο μεγάλου μήκους ντεμπούτο του. Η Ραμόνα, παγιδευμένη σε μία αποτυχημένη σχέση και μητέρα μιας δεκαεπτάχρονης, εργάζεται σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας ψαριών σε μια παραθαλάσσια πόλη και όταν οι αλλαγές στο εργοστάσιο την αναγκάζουν να αναζητήσει νέα δουλειά, αναλαμβάνει τη φροντίδα ενός ηλικιωμένου που πρόσφατα έχασε τη γυναίκα του.

Γυρισμένη στην Γαλικία με διαλόγους στην τοπική γλώσσα, η Μητέρα, Πατρίδα παρουσιάζει μια άγνωστη κινηματογραφικά περιοχή της Ισπανίας που η ιστορική παράδοση την θέλει μητριαρχική, μια ψευδή εικόνα που η ταινία υπονομεύει και τελικά ανατρέπει μεθοδικά. Την ίδια στιγμή ο Γκάγκο σκιαγραφεί μια γειτονιά της σύγχρονης Ευρώπης όπου, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα, τα δικαιώματα των εργατών υποβαθμίζονται διαρκώς στο βωμό του κέρδους επηρεάζοντας την ποιότητα της ζωής, της υγείας, την καθημερινότητα, τις σχέσεις και τα όνειρά τους.

Η συναρπαστική Μαρία Βάσκεζ, ως μια άλλη Τζίνα Ρόουλαντς, δίνει μια αξέχαστη ερμηνεία στον κεντρικό ρόλο της Ραμόνα, μιας γυναίκας που παλεύει με ανεξάντλητη ενέργεια και αυτοσαρκαστικό χιούμορ ενάντια στις αντιξοότητες της ζωής της, προσπαθώντας να βρει την πυξίδα της. Ο Γκάγκο δεν συλλαμβάνει μόνο το ακριβές πορτρέτο μιας εργαζόμενης γυναίκας σε ένα βαθιά πατριαρχικό περιβάλλον εκμετάλλευσης, αλλά ταυτόχρονα μας δίνει ένα συγκινητικό χρονικό «ενηλικίωσης» μιας αντισυμβατικής ηρωίδας έτοιμης να τινάξει τα πάντα στον αέρα.

Έγραψαν για την ταινία:

«Η πρώτη ταινία του Άλβαρο Γκάγκο είναι το συγκινητικό και χιουμοριστικό πορτρέτο μιας εργατικής αλλά σχεδόν ανίσχυρης γυναίκας. Η Μαρία Βάσκεζ που υποδύεται τον κεντρικό χαρακτήρα δίνει ολοκληρωτικά τον εαυτό της στον ρόλο. Η ερμηνεία της ως μιας γυναίκας από την Γαλικία της Ισπανίας που αποφεύγει την πραγματικότητα με ειρωνικό χιούμορ είναι υπέροχη. Δηλώνει τα συναισθήματα της σωματικά ακόμα και χωρίς τη βοήθεια του διαλόγου. Παρουσιάζει τη Ραμόνα ως μια γυναίκα με αξιοπρέπεια και περηφάνια, που μπορεί να παλέψει για τους άλλους αλλά όχι για τον εαυτό της». Lucy Virgen, The Film Verdict

«Οι δοκιμασίες και τα προβλήματα μιας σαραντάχρονης ανύπαντρης μητέρας σε μια παραλιακή πόλη στη βορειοδυτική Ισπανία υπό το οξυδερκές και συμπονετικό βλέμμα του σκηνοθέτη Άλβαρο Γκάγκο στο γεμάτο ένταση ντεμπούτο του στη γλώσσα της Γαλικίας, με τον τίτλο Μάτρια που σημαίνει μητέρα πατρίδα. Πρόκειται για μια ζωντανή και αυθεντική καταγραφή της ζωής εκεί, καθώς και για την ανάδειξη του παραλογισμού του καπιταλισμού, αντάξια των ταινιών του Κεν Λόουτς». Jonathan Holland, Screen International

«Μια ταινία όπου βλέποντας μια γυναίκα να προσπαθεί απλώς να τα βγάλει πέρα ανεβάζει τους παλμούς σου. O Άλβαρο Γκάγκο δείχνει μια φαινομενικά συνηθισμένη ύπαρξη στην ταινία, αλλά αυτός ο διαρκής αγώνας, ο διαρκής φόβος μην ξεμείνεις από χρόνο και χρήμα είναι τόσο οικείος που με ένα άλλο soundtrack θα μεταμορφωνόταν σε καθαρό θρίλερ. Η διευθύντρια φωτογραφίας κυνηγάει ουσιαστική την ηρωίδα Ραμόνα. Δεν έχει ούτε ένα λεπτό να χάσει, ούτε χρόνο για τον εαυτό της, και όπως είναι αναμενόμενο σχεδόν κανείς δεν της δίνει σημασία. Ζώντας σε ένα ψαροχώρι της Γαλικίας και κάνοντας ένα σωρό δουλειές, είναι οικονομικά επισφαλής. Ο κινηματογράφος αγαπάει αυτές τις ηρωίδες όπως η Ραμόνα (Μαρία Βάσκεζ), όπως η Μάριον Κοτιγιάρ στο Δύο Ημέρες, Μία Νύχτα και όπως η Χέιλι Σκουάιρς στο Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ. Αυτό που κάνει τη Μητέρα, Πατρίδα ξεχωριστή είναι ότι ο Γκάγκο δεν δοξάζει τον πόνο ή τη θυσία. Είναι μια ευπρόσδεκτη προσθήκη στο κοινωνικό σινεμά που ακολουθεί τους στίχους της Ντόλι Πάρτον «Σε αφήνουν να κάνεις όνειρα, μόνο και μόνο για να τα δεις να καταστρέφονται, είσαι απλώς ένα σκαλί στη σκάλα του αφεντικού, αλλά έχεις όνειρα που δεν θα μπορέσει ποτέ να σου τα πάρει» (Nine to Five)». Marta Balaga, Cineuropa

FESTIVALS

Τμήμα Πανόραμα, Φεστιβάλ Βερολίνου